مشخصات کاربردی در انتخاب الکتروموتور
مشخصات کاربردی در انتخاب الکتروموتور، اطلاعاتی است که شما باید قبل از اقدام به خرید موتورهای الکتریکی از آنها مطلع باشید. لازم است بدانید تمام اطلاعاتی که شما برای انتخاب الکتروموتور باید در نظر داشته باشید بر روی پلاک موتور الکتریکی موجود است. امروزه با یک جستجوی ساده می توانید مشخصات کاربردی در انتخاب الکتروموتور مورد نظر خود را پیدا کنید. در ضمن خرید آنلاین موتورهای الکتریکی که در سال های اخیر رونق بیشتری پیدا کرده این امکان را به شما میدهد بعد از پیدا کردن موتور مورد نظر خود به راحتی آن را خریداری کنید. در ادامه این مطلب ابتدا کمی در مورد موتورهای الکتریکی صحبت خواهیم کرد و سپس به سراغ مشخصات کاربردی در انتخاب الکتروموتور که روی پلاک موتورها ثبت شده است می رویم.
الکتروموتور یا موتور الکتریکی چیست؟
به زبان ساده یک الکتروموتور، ماشینی است که انرژی الکتریکی را تبدیل به حرکت و انرژی مکانیکی میکند. موتورهای الکتریکی به طور کلی بر اساس این ایده کار میکنند که: “وقتی یک سیم (یا هر جسم رسانای دیگر) که در حال عبور دادن جریان الکتریکی از خود است در یک میدان مغناطیسی قرار می گیرد، نیرویی بر روی آن وارد میشود. ” الکتروموتورها از دو بخش ثابت و متحرک تشکیل شده‌اند که به بخش ثابت “استاتور” یا “ایستانه” و به بخش متحرک “روتور” میگویند. علت چرخش روتور در موتورهای الکتریکی، تاثیر میدان مغناطیسی است که در استاتور تولید شده است و البته باید در نظر داشته باشید که بسته به نوع استاتور و جریان عبوری از آن (جریان متناوب AC یا جریان مستقیم DC)؛ ساختار موتورها تفاوت دارد. در زمان انتخاب باید به این تفاوت‌ها دقت داشته باشید. در ادامه بیشتر در مورد مشخصات کاربردی در انتخاب الکتروموتور صحبت میکنیم.
راهنمای انتخاب و خرید الکتروموتور
انتخاب درست موتورهای الکتریکی برای استفاده در محیط های صنعتی موردی بسیار مهم است. به زبان ساده برای انتخاب یک موتور الکتریکی شما ابتدا باید وظیفه آن را مشخص کنید و سپس بررسی کنید که کدام موتور برای کاربردی که مد نظر دارید گزینه بهتری است و میتواند نیازهای شما را به خوبی پوشش دهد. در ادامه برخی از پارامترهای مهم در زمان انتخاب موتور الکتریکی را با هم بررسی می کنیم.
- پارامترهای متغیری مانند فرکانس منبع تغذیه، ولتاژ، گشتاور کارکرد و سرعت همیشه مواردی هستند که باید در نظر داشته باشید.
- ویژگیهای محل کارکرد موتور یکی از مشخصات کاربردی در انتخاب الکتروموتور است. در این زمینه شما باید مواردی مانند بیشترین و کمترین دمای محیط، ارتفاع از سطح دریا و میزان رطوبت محل کار موتور را در نظر بگیرید.
در صورتی که قصد دارید یک موتور دست دوم (کارکرده) را خریداری کنید باید نکاتی که در ادامه می گوییم را در نظر داشته باشید:
- پلاک موتور باید سالم باشد.
- کاتالوگ و نقشه فنی قدیمی موتور موجود باشد.
- استاندارد طراحی و ساخت موتور را در سال تولید بدانید .
- سال تولید موتور مشخص باشد.
- شماره سریال سالم و مشخص باشد.
- تیپ و برند موتور مشخص باشد .
مشخصات کاربردی در انتخاب الکتروموتور روی پلاک
مشخصات کاربردی در انتخاب الکتروموتور روی پلاک ثبت به شما این امکان را میدهد که بتوانید از جزئیات کاری و ویژگیهای یک موتور آگاه شوید تا برای انتخاب بهتر این اطلاعات را مد نظر قرار دهید. بهترین و درست ترین منبع برای به دست آوردن اطلاعات فنی یک موتور پلاک آن می‌باشد، منتهی به شرط اینکه بتوانید اطلاعات روی پلاک را بخوانید. در ادامه اطلاعاتی که روی پلاک موتورها ثبت شده و به عنوان مشخصات کاربردی در انتخاب الکتروموتور در نظر گرفته می شود را با هم بررسی کنیم.
- فرکانس
بیشتر موتورهایی که در صنایع مختلف مورد استفاده قرار میگیرند 50 یا 60 هرتز (Hz) می باشد. در نظر داشته باشید که اگر فرکانس منبع تغذیه در یک الکتروموتور تغییر کند، سایر پارامترها مانند: توان، جریان کاری و قابل تحمل، گشتاور و… تغییر میکنند.
- ولتاژ
ولتاژ کاری موتورها یکی دیگر از پارامترهایی است که بر روی پلاک موتور ثبت می شود و در زمان انتخاب باید به آن توجه داشته باشید. در بیشتر موارد ولتاژ ثبت شده بر روی پلاک ها بسته به شرایط کاری موتور، ثابت است. چرا که به عنوان مثال در بیشتر کارگاه های ایران موتورهایی با ولتاژ نامی مشخصی استفاده می شوند تا بتوانند به راحتی و بدون استفاده از ترانس و تبدیل کننده ولتاژ از ولتاژ خط برای راه اندازی موتور استفاده کنند.
- جریان کاری
به طور کلی شما باید این موضوع را در نظر داشته باشید که جریان کاری یک الکتروموتور با فرکانس، ولتاژ و توان خروجی آن تناسب دارد و در صورتی که یکی از این پارامترها تغییر کند باعث ایجاد اختلال در کار موتور خواهد شد. به عنوان مثال در صورتی که ولتاژ ورودی موتور مورد نظر شما دچار نوسان شود شما شاهد تغییراتی در راندمان کاری موتور، گشتاور تولیدی، جریان مصرفی، دمای بدنه و قطعات داخلی موتور، دقت موتور و عمر مفید آن خواهد شد. پس به یاد داشته باشید در زمان انتخاب و خرید یک الکتروموتور باید تناسب بین این مقادیر را با توجه به فرمول های موجود در نظر بگیرید.
- فاز موتور
این پارامتر که برای موتور های جریان متناوب یا AC در نظر گرفته می شود یکی از موارد بسیار کلی است که حتما باید در زمان خرید به آن توجه کنید. چرا که به عنوان مثال اگر در جایی که دسترسی به برق ورودی سه فاز ندارید، موتور سه فاز خریداری کنید، به هیچ عنوان نمی‌توانید از آن استفاده کنید.
- ضریب توان (F)
ضریب توان را روی روی پلاک موتور با علامت PF یا Cos-fi نشان میدهند. این پارامتر نسبت توان حقیقی موتور به توان ظاهری آن را به ما نشان میدهد.
- نوع موتور
این پارامتر روی پلاک با کلمه Type نشان داده میشود و به شما نشان میدهد که تعداد فاز موتور، نوع ساختار داخلی و سیستم سرعت آن چگونه است.
- سرعت در بار کامل
این پارامتر با عبارت Full-Load speed نمایش داده میشود و همانطور که از نام آن پیداست، نشان دهنده سرعتی است که موتور در زمان کار واقعی دارد. به یاد داشته باشید که این پارامتر را گاهی با عنوان سرعت واقعی رتور نیز می شناسند.
- توان نامی خروجی
این پارامتر را بر حسب KW (کیلو وات) یا اسب بخار (h.p) نشان میدهند و نشان دهنده قدرت گشتاوری است که موتور در سرعت نامی دارد.
- چرخه کاری یا Duty
این فاکتور روی پلاک الکتروموتورها نشان دهنده این است که موتور چه مدت زمانی میتواند بدون این که مشکلی پیش بیاید، توان خروجی نامی را به شما تحویل دهد. موتورهایی که میتوانند به طور پیوسته کار کنند در این قسمت با S1 نشان داده می شوند و هر چقدر این عدد بیشتر باشد، زمان کاری موتور کمتر است. همچنین به یاد داشته باشید اگر این پارامتر روی پلاک موتور وجود نداشت، می توانید چرخه کاری آن را S1 (دائمی) در نظر بگیرید.
- بازده
یکی از مهمترین مشخصات کاربردی در انتخاب الکتروموتور، میزان بازده آن است. بازده به صورت درصد نوشته میشود و برای به دست آوردن آن کافی‌ست توان خروجی موتور را تقسیم بر توان ورودی و عدد به دست آمده را در 100 ضرب کنید.
- حداکثر دمای محیط
معمولا روی پلاک موتورهای حداکثر دمایی که موتور در آن میتواند کار کند را نشان میدهند، اما در صورتی که این پارامتر مشاهده نشد، شما می توانید حداکثر دما را برای موتورهای EFF1 و EFF2 به ترتیب 60 و 40 درجه در نظر بگیریم.
- کلاس عایقی
این پارامتر که با عبارت Insulation class روی پلاک نمایش داده میشود، نشان دهنده میزان مقاومت عایق سیم پیچی در دمای کاری مشخص شده است و آن را با حروفی مانند B یا F نشان میدهند که در این میان موتورهای دارای درجه بندی عایقی F دارای مقاومت بیشتری هستند.
- ارتفاع از سطح دریا
ارتفاع از سطح دریا یکی از مشخصات کاربردی در انتخاب الکتروموتور است، چرا که با ارتفاع گرفتن از سطح دریا شما شاهد تاثیر روی قسمت های مختلف عملکرد یک موتور خواهید بود. در صورتی که روی پلاک یک موتور هیچ چیزی در این خصوص ثبت نشده بود، حداکثر ارتفاع از سطح دریا را 1000 متر در نظر بگیرید.
- بلبرینگ ها و یاطاقان‌های موتور
یاتاقان و بلبرینگ در موتورهای AC نیازمند نگهداری زیادی هستند و در زمان خرید حتما باید به اطلاعاتی که روی پلاک در این خصوص ثبت شده دقت داشته باشید.
- چارچوب یا Frame
اطلاعاتی که مربوط به چارچوب موتور هستند، یکی از مشخصات کاربردی در انتخاب الکتروموتور می‌باشد که به شما ابعاد نهایی محل مورد نظر برای نگهداری موتور را خواهد داد. البته باید در نظر داشته باشید که این مشخصات بیشتر برای موتورهایی با کاربرد خاص به کار برده می شوند.
- Enclosure یا درجه حفاظت بدنه
این پارامتر نشان دهنده این است که بدنه موتور چقدر در برابر محیط مقاومت دارد و از طرفی آیا امکان خنک سازی موتور را برای شما وجود دارد یا خیر. این پارامتر با علائم ENCL یا IP روی پلاک ثبت میشود .
مواردی که گفتیم، مشخصات کاربردی در انتخاب الکتروموتور بود که با در نظر داشتن آنها میتوانید موتور الکتریکی مناسب با کاربرد خود را به راحتی پیدا و خریداری کنید. امیدواریم که این مطلب توانسته باشد برای شما مفید واقع شود اطلاعات مناسبی در اختیارتان بگذارد.
دسته بندی: مقالات
