تفاوت نصب ستاره و مثلث در الکتروموتورها
در الکتروموتورها دو شیوه نصب ستاره و مثلثی وجود دارد که برای درک بهتر تفاوت نصب ستاره و مثلث در الکتروموتورها باید ابتدا تعریف اتصال ستاره و مثلث را برای شما توضیح دهیم. روش‌های ستاره و مثلث برای راه اندازی موتورهای الکتریکی مورد استفاده قرار می‌گیرد و هر کدام دارای ویژگی‌های متفاوت و کاربردهای مختلفی هستند. الکترو موتورها بسته به شرایط خود می توانند از اتصال ستاره، مثلث و یا هر دو استفاده کنند که در ادامه این مطلب اطلاعات بیشتری را در این خصوص با شما در میان می‌گذاریم تا به این صورت بتوانید به طور دقیق تفاوت نسبت ستاره و مثلث در الکتروموتورها را درک کنید و در صورتی که قصد استفاده از هر کدام از این اتصال ها را داشتید، بتوانید با آگاهی کامل از آنها در راه اندازی موتورهای الکتریکی استفاده کنید .
تعریف اتصال ستاره و مثلث در الکتروموتورها
در ابتدا با تعریفی از اتصال ستاره و مثلث آشنا می شویم تا سپس تفاوت نصب ستاره و مثلث در الکتروموتورها و کاربردهای آنها را بهتر درک کنیم .
اتصال ستاره در الکتروموتورها
سیستم اتصال ستاره که آن را با علامت Y نیز نشان می‌دهند، در موتورها به این صورت است که انتهای سه سیم پیچه اصلی به هم متصل می شوند و در محل اتصال آنها یک نقطه خنثی ایجاد می شود. سیستم اتصال ستاره در موتورها به این صورت است که وقتی شما به سر سیم‌های موتور نگاه می کنید میبینید که سه یا چهار سیم در دسترس شماست، سه عدد از این سیم‌ها مربوط به سه فاز اصلی و در صورتی که از محل اتصال ستاره یا همان نقطه خنثی یک عدد سیم دیگر به بیرون بیاید، سیستم سیم بندی موتور شما دارای چهار سیم خواهد بود.
اتصال مثلث در الکتروموتورها
در این نوع اتصال سه سیم پیچ اصلی با هم شکل یک مثلث را می‌سازند و به زبان ساده سرهای مخالف سیم پیچ به هم وصل می‌شوند. در نقطه اتصال سرها سه سیم اصلی بیرون می‌آیند و به همین دلیل شما میبینید که موتورهای با اتصال مثلث صرفاً دارای سه سیم خروجی هستند.
تفاوت نصب ستاره و مثلث در الکتروموتورها
بعد از معرفی و آشنایی با روش نصب ستاره و مثلث، برخی از مهم ترین تفاوت های آنها را در زیر به صورت مقایسه ای بیان می کنیم:
- جریان فاز یا جریان عبوری از هر سیم پیچ
در نصب ستاره این جریان با جریان خط اصلی برابر است اما در نصب مثلثی جریان فاز به میزان 1.7 برابر از جریان خط اصلی کمتر است.
- ولتاژ
در نصب ستاره ولتاژ اصلی ۳√ یا تقریبا ۱.۷ برابر بیشتر از ولتاژ دو سر سیم پیچ است. اما در نصب مثلثی این ولتاژها برابر هستند.
- سرعت موتور
به دلیل رسیدن ولتاژ کمتر به دو سر سیم پیچ‌ها در نصب ستاره، سرعت موتورهای با اتصال ستاره کمتر از موتورها با اتصال مثلث می باشد.
- جریان راه اندازی
جریان راه اندازی در الکتروموتورهای با اتصال ستاره تقریبا سه برابر جریان نامی است که روی موتور ثبت شده است. اما زمانی که یک موتور با اتصال مثلث شروع به کار می‌کند جریان راه اندازی آن ممکن است تا ده برابر جریان نامی موتور برسد، به همین دلیل شاهد این موضوع هستیم که کمتر از روش اتصال مثلث برای راه اندازی موتور استفاده می‌کنند.
- میزان سیم پیچی مورد نیاز
کم بودن ولتاژ فاز در اتصال ستاره باعث می‌شود تعداد دور مورد نیاز برای سیم پیچی‌ها کاهش یابد و به این صورت در مصرف مس صرفه جویی گردد. در حالی که ولتاژ فاز و خط در اتصال مثلث با هم برابر بوده و به همین سبب نیاز به سیم پیچی با تعداد دور بیشتری دارد که باعث می‌شود موتورهایی با اتصال مثلث دارای سیم پیچی با دور بیشتر بوده و مصرف مس در آنها بیشتر باشد. همچنین راه اندازی موتور به صورت ستاره بسیار نرم و نرمال می‌باشد و سیم پیچ مورد نظر شما داغ نخواهد شد.
- عایق بندی
ولتاژ فاز کمتر در اتصال ستاره باعث می شود که به عایق بندی کمتری نیاز داشته باشید و هزینه های شما کاهش پیدا کند.
تبدیل نصب ستاره و مثلث در الکتروموتورها
حال که تفاوت نصب ستاره و مثلث در الکتروموتورها را متوجه شدید، می‌خواهیم که به کاربرد عمده این دو نوع اتصال در موتورهای الکتریکی بپردازیم. اول از همه این موضوع را به یاد داشته باشید که اگر الکتروموتور مورد نظر شما با اتصال ستاره راه اندازی شود، جریان راه اندازی کمتری مصرف خواهد کرد و به این صورت امکان آسیب رسیدن به سیستم برق رسانی کاهش می‌یابد. به همین دلیل در مواردی که جریان راه اندازی در موتورها زیادتر از حد معمول می‌شود، در لحظات اولیه استارت موتور از اتصال ستاره استفاده می‌کنند و اجازه می‌دهند که بازه زمانی مربوط به راه اندازی موتور راحت‌تر و بدون مصرف جریان اضافی شدید طی شود. بعد از اینکه موتور به دور نامی خود رسید نوع اتصال را تغییر می‌دهند و اجازه می‌دهند که الکتروموتور مورد نظر شما با استفاده از اتصال مثلث به فعالیت خود ادامه دهد.
نحوه تبدیل اتصال ستاره به مثلث برای افرادی که در زمینه راه اندازی موتورها و برق صنعتی فعالیت داشته‌اند کار بسیار ساده‌ای است و اگر در این زمینه تخصصی ندارید، به راحتی و با استفاده از یک کلید ستاره مثلث می‌توانید نحوه اتصال موتور خود را تغییر دهید.
در پایان باید به طور خلاصه این موضوع را به یاد داشته باشید که استفاده از اتصال ستاره در زمان راه اندازی موتور باعث می‌شود که جریان مصرفی برای شروع به کار تا حد زیادی کاهش یابد، اما همچنان باید این موضوع را به یاد داشته باشید که توان موتور شما در اتصال ستاره به طور کلی کمتر از اتصال مثلث است.
در صورتی که می‌خواهید از توان نامی و استاندارد موتور مورد نظر خود استفاده کنید باید اتصال موتور خود را از ستاره به مثلث تغییر دهید. امیدواریم که توانسته باشیم تفاوت نصب ستاره و مثلث در الکتروموتورها و همچنین تأثیر تبدیل ستاره به مثلث را در زمان راه اندازی موتور برای شما روشن کنیم.
دسته بندی: مقالات
