عیب‌ های الکتروموتورها چیست و به چه دلایلی رخ می دهد؟

الکترو موتورها یا موتورهای الکتریکی در محیط‌ های صنعتی استفاده‌ های زیادی دارند. هر روز هم با پیشرفت تکنولوژی این موتورها پیچیده‌ تر می‌ شوند. عیب‌ های الکتروموتورها برخی اوقات به سادگی رفع شده و در موارد دیگری نیز نیاز به نظر و بررسی متخصص دارند. موارد زیادی می‌ توانند باعث ایجاد اختلال در کار یک الکتروموتور شوند. با این وجود نگهداری و مراقبت از موتورهای الکتریکی کار سختی نیست و می‌ توانید با رعایت یک سری نکات ساده عمر آنها را افزایش دهید. همچنین می‌ توانید به بهبود عملکرد و افزایش عمر قطعات آن نیز کمک کنید. در این مطلب می‌ خواهیم به طور کامل در مورد مشکلاتی که ممکن است برای موتور الکتریکی شما پیش بیاد صحبت کنیم.

الکتروموتور چیست؟

الکترو موتورها یا موتورهای الکتریکی یکی از مهم‌ ترین اجزایی هستند که در لوازم برقی از آنها استفاده می‌ شود. این موتورها در واقع انرژی الکتریکی که به آنها وارد می‌ شود، به انرژی مکانیکی یا حرکتی تبدیل می‌ کنند. الکتروموتورها را به طور کلی به سه دسته تقسیم می‌ کنند:

  •  موتورهای آسنکرون
  •  موتورهای یونیورسال
  •  موتورهایی با قطب چاکدار

الکتروموتور

بررسی عیب‌ های الکتروموتورها

الکتروموتورها ممکن است به هر دلیلی دچار مشکل شوند. اما برخی از عیوب رایج بوده و ممکن است در استفاده از موتورهای الکتریکی با آن رو به رو شوید. پیش از هر چیز این نکته را در نظر داشته باشید که اول ایمنی بعد کار! ممکن است در بخش‌ هایی از موتور جریان الکتریسیته عبور کند. اول مطمئن شوید که جریان برق کامل قطع شده و سپس عیب یابی را انجام دهید یا حتما از فازمتر یا آوومتر برای بررسی وجود یا عدم وجود جریان کمک بگیرید.
موتورهای الکتریکی ممکن است به دو دلیل عمده دچار ایراد در کار شوند. مورد اول در خصوص به وجود آمدن ایراد در قطعات مکانیکی است. مورد دوم نیز مربوط به پیش آمدن مشکل در مسیر جریان الکتریکی است. هر کدام از این مشکلات می‌ توانند در نحوه کار الکتروموتور اختلال ایجاد کنند.

عیوب رایج در موتورهای الکتریکی

الکتروموتور

الکتروموتور روشن نمی‌ شود

علت اصلی این که الکتروموتور روشن نمی‌ شود، مربوط به قطع شدن جریان در جایی از مدار است. با یک آوومتر باید تمام بخش‌ های مختلف مدار از جمله پریز، دوشاخه، سیم رابط، کلید‌ها، اتصالات و پلاک اتصالات موتور را بررسی کنید. اگر جایی در این بخش‌ ها جریان قطع بود، پس فورا آن را رفع کنید.
ممکن است سوختن فیوز هم سبب شود که موتور الکتریکی روشن نشود. اما ابتدا باید علت سوختن فیوز را بررسی کنید. بعد از عیب‌ یابی فیوز را عوض کرده و دوباره موتور را روشن کنید.

الکتروموتور بعد از روشن شدن زود داغ می‌ شود

یکی دیگر از عیب‌ های الکتروموتورها مربوط به زود داغ کردن این موتورها است. ممکن است بعد از روشن کردن موتور الکتریکی متوجه شوید که بعد از چند دقیقه سریع داغ می‌ شود. این مشکل به طور معمول مربوط به نیم سوز شدن موتور است. اما عوامل دیگری نیز می‌ توانند باعث شوند که موتور داغ کند. ممکن است در سیم پیچی‌ های اصلی یا کمکی، اتصال حلقه یا اتصال کلاف به کلاف به وجود آمده باشد.
در این حالت مسیر جریان کوتاه می‌ شود. پس میدان مغناطیسی که لازم است ایجاد نشده و موتور داغ می‌ شود. برای رفع این عیب باید یا موتور را دوباره سیم پیچی کنید و یا محلی که در آن اتصال وجود دارد را عایق نمایید.
مورد دیگری که باعث داغ شدن خیلی زود الکتروموتور می‌ شود، مربوط به زیاد بودن دور موتور است. موتورهای الکتریکی توان مکانیکی مشخصی دارند. اگر بیش از توان از آن‌ها کار بکشید، جریان بیشتری از سیم‌ ها عبور کرده و سطح مقطع و دور موتور با هم هماهنگ نمی‌ شوند. در این صورت موتور داغ کرده و ممکن است آسیب‌ های زیادی نیز به آن وارد شود. برای رفع این مشکل دور موتور را کم کرده و به طور مداوم از آن کار نکشید.
درست عمل نکردن کلید گریز از مرکز نیز می‌ تواند باعث زود داغ شدن الکتروموتور شود. به جز جریانی که سیم‌ پیچی اصلی دریافت می‌ کند؛ سیم پیچی کمکی نیز از مدار خارج نشده و جریان ایجاد می‌ کند. اگر کلید گریز از مرکز درست عمل نکند، این دو دچار اختلال شده و موتور سریعا داغ می‌ کند. برای اطمینان از این مشکل در حالت دور موتور و از دور افتادن آن باید صدای کنتاکت را گوش دهید. به مرور زمان و کسب تجربه، متوجه تغییر صدا می‌‌ شوید. برای رفع مشکل هم باید کلید سرویس یا تعویض شود.

با روشن شدن الکتروموتور، فیوز مدار را قطع می‌کند

در این حالت امکان دارد اتصال کوتاهی در خازن به وجود آمده باشد. برای مطمئن شدن از این موضوع باید خازن را از مدار جدا کنید. اگر موتور فیوز عمل نکرد؛ مشکل از خازن است پس آن را تعویض کنید تا مشکل رفع شود.
علت بعدی قطع فیوز مربوط به سوختگی کامل موتور است. باید استاتور و سیم پیچی‌ های آن بررسی شده و عیب یابی شوند. بعد از رفع عیب هم موتور را دوباره سیم پیچی کنید. علت بعدی به وجود آمدن مشکل قطع مدار توسط فیوز مربوط به اتصال کوتاه در مدار اصلی موتور است. برای رفع این مشکل باید دوشاخه‌، سیم‌ های رابط و جعبه اتصالات موتور را بررسی کنید. محل اتصالی را پیدا کرده و آن را رفع کنید.
موتور در حالت روشن صدای زیادی دارد اما گردشی ندارد
عوامل زیادی می‌ توانند باعث این مشکل شوند. یکی از رایج‌ ترین عوامل مربوط به قطعی سیم پیچی‌ های اصلی یا کمکی است‌. به کمک یک آوومتر هر دوی این مدارها را امتحان کرده و در صورت وجود اتصال و پارگی آن را رفع کنید.
نیم سوز بودن یا سوختگی کامل موتور می‌ تواند این مورد را به وجود آورد. در این حالت موتور به سرعت داغ شده و جریان زیادی را می‌ کشد. در این صورت بوی دود و سوختگی نیز به مشام می‌ رسد. در این حالت باید دوباره موتور را سیم پیچی کنید.
خرابی خازن هم می‌ تواند سبب به وجود آمدن این مشکل شود. از خازن‌ ها برای راه‌ اندازی موتور استفاده می‌ کنند. یکی از عیب‌ های الکتروموتورها مربوط به درست عمل نکردن خازن است. سعی کنید خازن را خارج کرده و دوباره آن را روشن کنید. اگر موتور عمل نکرد، مشکل از خازن است. موارد دیگری نیز برای عیب یابی خازن در اینجا بیان کردیم. آنها را دوباره چک کنید.

 

الکتروموتور

چطور از الکتروموتورها مراقبت کنیم؟

الکتروموتورها در کارخانه‌ های تولیدی و صنعتی استفاده‌ های زیادی دارند. ممکن است به وجود آمدن ایراد در یک موتور الکتریکی روزها بخشی از تولید را دچار اختلال کند. در کنار ضرر مالی که اختلال ایجاد می‌ کند، باید به هزینه‌ های ریز و درشت تعمیر و عیب‌ یابی در آن نیز اشاره کرد. اما همواره پیشگیری بهتر از درمان است. می‌ توانید با رعایت چند نکته ساده از به وجود آمدن مشکل برای موتور الکتریکی خود جلوگیری کنید.

  1.  نکات مهمی مانند دامنه تلرانس عملکرد، مشخصات ماشین و شرایط کارکردی موتور را اندازه‌ گیری کرده و به طور مرتب آن را ثبت کنید.
  2. در شرایط عادی و شرایط بحرانی که برای موتور به وجود آمده مستنداتی تهیه کرده و قبل و بعد از تعمیرات کلی، نتایج را با هم مقایسه کنید.
  3.  اندازه‌گیری‌ ها را آرشیو کنید. با این کار یک آرشیو کامل به عنوان مرجع برای تحلیل روند مشکلات احتمالی موتور را در اختیار دارید. همچنین می‌ توانید شرایط و علت به وجود آمدن مشکل را نیز به خوبی تشخیص دهید.
  4.  تک تک اندازه گیری‌ ها را ترسیم کرده، منحنی تغییرات را ایجاد کنید. هر تغییری در خط روند بیشتر از 10% تا 20% (یا هر درصدی که شما بر اساس شرایط کاری یا بحرانی بودن سیستم در نظر بگیرید) بایستی برای ریشه‌ یابی و شناخت دلایل ایجاد آن بررسی گردد.
  5. اگر مسئول بررسی عیب‌ های الکتروموتورها هستید؛ از روغن و گریس هم برای روانکاری بخش‌ های مختلف آن‌ها استفاده کنید. همچنین باید حتما بر قواعدی که مربوط به تعمیر و نگهداری موتورها هستند، مسلط باشید.

دسته بندی: