انواع الکتروموتور، قیمت الکتروموتور و انواع الکتروموتور کوچک

الکتروموتور وسیله ­ای است که انرژی الکتریکی را به انرژی مکانیکی تبدیل می­کند که در ساختمان آن یک قسمت ثابت و یک قسمت متحرک دارد. در واقع شروع تمام پیشرفت ­های صنعتی و انقلاب­ های صنعتی از اختراع الکتروموتور است و ریشه این فناوری های صنعتی اختراع الکتروموتور می­باشد که کاربردهای بسیار زیادی دارد از لوازم خانگی گرفته تا قطارها و سیستم­ های تهویه و ابزارهای برقی و راه­ اندازهای  خطوط تولید.

الکتروموتور انواع مختلفی دارد که به شکل­ های گوناگونی تقسیم­ بندی می­شود. یکی از روش­های تقسیم­ بندی الکتروموتورها تقسیم کردن الکتروموتورها به دو نوع موتور DC و موتور AC است. حالت دیگری از الکتروموتورها، الکتروموتورهای خاص می­باشد. موتورهای الکتریکی DC بر خلاف موتورهای AC که با جریان متناوب کار می­کنند، با جریان مستقیم کار می­کنند. کارکرد موتور DC به این صورت است که وقتی یک هادی حامل جریان الکتریکی داخل میدان مغناطیسی قرار می­گیرد، گشتاوری تولید می­کند.

اولین قسمت موتورهای AC استاتور است که دارای سیم ­پیچ است و سیم ­پیچ­های متناوب برای تولید مقدار میدان مغناطیسی دوار به کار رفته می­شود. دومین قسمت مهم موتور AC روتور آن است که این قسمت متحرک الکتروموتور است و همان طور که قبلاً گفته شد، موتورهای AC با جریان متناوب کار می­کنند. موتورهای AC خود به دو دسته تقسیم می­شوند: موتور القایی و موتور سنکرون. تقسیم ­بندی دیگری در رابطه با انواع الکتروموتورها می­توان به نوع مصرف برق آن­ها (سه ­فاز یا تک­فاز) اشاره کرد. برای توان­های زیر 4 کیلووات معمولاً تک­ فاز استفاده می­شود گرچه زیر 4 کیلووات موتورهای سه­ فاز هم موجود است ولی برای توان­ های بالاتر از 4 کیلووات دیگر برق تک­ فاز امکان و توانایی تأمین انرژی را ندارد و از برق سه­ فاز استفاده می­شود.

قسمت ­های مختلف الکتروموتور می­توان به بدنه یا قاب یا اصطلاحاً پوسته اشاره کرد و همچنین می­توان استاتور یا رتور را از قسمت­ های مهم یک الکتروموتور نام برد. بلبرینگ­ های الکتروموتور، شافت الکتروموتور، درب جلو موتور و براکت عقب الکتروموتور از قسمت­ های مختلف یک الکتروموتور هستند. از دیگر موارد تقسیم­ بندی الکتروموتورها یا انواع الکتروموتورها می­توان به استانداردهای استفاده شده در هر الکتروموتور نام برد. یعنی ممکن است دو الکتروموتور متفاوت یا هم­ شکل استانداردهای مختلفی داشته باشند. مثلاً استاندارد بین­ المللی محفظه دینام که می­تواند انواع مختلفی داشته باشد مثلاً ODP برای محیط بسته و تمیز همراه با تهویه است. یا TEFC مقاومت در محیط­ های کثیف با گردوغبار است و دارای یک فن جداگانه برای خنک­ کاری است.  TENVمقاومت در محیط­ های کثیف و گرد و غبار است ولی فن ندارد. و یا TEAO قابل استفاده در محیط ­هایی با فن یا با جریان هواست.

از دیگر روش­ های تقسیم­ بندی انواع الکتروموتور می­توان به معرفی استاندارد دیگری به نام استاندارد بین ­المللی درجه حفاظت الکتروموتور نام برد یا همان IP. اگر آی­پی صفر-صفر باشد، یعنی هیچ­گونه حفاظتی ندارد آی­پی­ های مختلف دیگری وجود دارد که این اعداد تکرار می­شوند مثل IP 00، IP 20، IP 02، IP 44، آی­پی 55.

نوع دیگری از تقسیم­ بندی انواع الکتروموتورها می­توان به تقسیم­ بندی انواع الکتروموتورها از نظر سرعت الکتروموتورها نام برد. در حالت کلی به چهار مدل سرعت تقسیم می­ شود: 700 دور، 1000 یا 900 دور، 1400 یا 1500 دور و 3000 دور یا 2900 دور. این دورها بستگی به تعداد قطب الکتروموتور دارد. مثلاً الکتروموتور دوپُل همان 3000 دور است و یا الکتروموتور چهارپُل همان 1400 دور است. و میدانیم که این دور ها با استفاده از گیربکس های کاهنده قابل کاهش است مثلا با استفاده از گیربکس حلزونی همچنین به کمک اینورتر نیز میتوان دور الکتروموتور را کاهش داد .

استعلام قیمت و خرید انواع گیربکس حلزونی

یکی دیگر از موارد تقسیم ­بندی الکتروموتورها، تقسیم­ بندی بر اساس کلاس عایق­ بندی الکتروموتور ها است. کلاس A، کلاس B، کلاس F و کلاس H. معمولاً الکتروموتورها موجود در ایران کلاس F هستند.

تقسیم­ بندی دیگری که در رابطه با الکتروموتورها وجود دارد، الکتروموتورهای دینام کولری می­باشد. این الکتروموتورها نیاز نیست حتماً سه­ فاز باشند و تک­ فاز آن­ها هم برای کولرهای خانگی جواب­گو هستند. از نوع AC هستند. معمولاً دو سرعته با دورهای 1400 و 3000 دور هستند. قدرت آن­ها به صورت یک­ سوم، یک­ دوم و سه ­چهارم است و همیشه نیازی نیست بیشترین قدرت را برای موتور کولرهای خانگی انتخاب کرد. برای کولرهای 3000 موتور یک ­سوم، برای کولر 5000 موتور یک­ دوم و برای کولرهای 7000 موتور سه­ چهارم استفاده می­شود و بهترین انتخاب است.

نوع دیگری از تقسیم­ بندی الکتروموتورها، می­توان به الکتروموتورهای ساده و یا ترمزدار اشاره کرد. الکترو موتورهایی که در انتهای آن مگنت و لنت جهت ترمز بسته می ­شود، الکتروموتورهای ترمزدار می­ گویند که در شرایط قطع برق کاملاً ترمز عمل کرده و دوران stop می­ شود.

در ادامه بیان تقسیم ­بندی انواع الکتروموتورها، در موارد دقیق­تر و ریزتر به نوع تقسیم­ بندی تولیدی هر برند می­رسیم. مثلاً هر کارخانه چه تقسیم­ بندی برای انواع الکتروموتور خود قائل است. به عنوان مثال الکتروموتور موتوژِن تقسیم ­بندی مختلفی از نظر سه­ فاز آلومینیومی و سه ­فاز چُدنی دارد. یعنی سه ­فاز پوسته آلومینیومی و سه­ فاز پوسته چُدنی دارد و این تقسیم ­بندی را برای انواع الکتروموتورهای خود قائل است و یا در موتورهای تک­ فاز الکتروموتور موتوژن تک­ فاز رِله­ای و الکتروموتور موتوژن تک ­فاز کلاژدار دارد. این مدل از تقسیم­ بندی را برای الکتروموتورهای خود قائل است و اگر بخواهیم حالت دقیق­تری از انواع تقسیم ­بندی الکتروموتورهای موتوژن را نام ببریم، الکتروموتورهای سه­ فاز پوسته ­آلومینیومی، الکتروموتورهای سه­ فاز پوسته چدنی، الکتروموتورهای تک ­فاز دو خازنه، الکتروموتورهای تک­ فاز خازن ­دائم، الکتروموتورهای تک­ فاز دو خازنه با پوسته چدنی، الکتروموتورهای سه ­فاز با گرید انرژی IE2، الکتروموتورهای سه­ فاز دو دور یا دالاندر و همچنین انواع مختلف موتورهای کولری موتوژن و الکترو پمپ­های آب کولری. این مثلاً انواع تقسیم­ بندی در یک کارخانه تولید کننده داخلی است.تا حدودی به انواع تقسیم بندی الکتروموتور اشاره کردیم .

استعلام قیمت و خرید انواع الکتروموتور

قیمت الکتروموتورها به عوامل متفاوتی بستگی دارد که در میزان بالا یا پایین بودن قیمت الکتروموتور تأثیرگذار است. مثلاً برند یکی از عنوان ­هایی است که باعث بالاتر بودن یا پایین­تر بودن قیمت یک الکتروموتور می­شود. معمولاً قیمت الکتروموتورهای اروپایی بالاتر از قیمت الکتروموتورهای ایرانی و چینی است. قیمت الکتروموتورهای چینی بسته به کیفیت و برند محصول متفاوت است. مثلاً کارخانه­ های الکتروموتورسازی چینی که سابقه طولانی دارند و کیفیت بهتر و بالاتری را تولید می­کنند، دارای قیمت الکتروموتور بالاتری نسبت به کارخانه­ هایی که الکتروموتورهای ضعیف­تری تولید می­کنند هستند. در واقع نوع خواسته­ ای که سفارش دهنده در تعیین میزان کیفیت محصول نهایی دارد می­تواند روی قیمت الکتروموتور هم تأثیر بگذارد. مثلاً خود سفارش دهنده ممکن است الکتروموتور چینی کم­ کیفیت سفارش دهد و این امر باعث شود که قیمت نهایی الکتروموتور پایین­ تر باشد ولی خیلی از سفارش دهنده ­ها یا وارد کنندگان تأکیدی بر کیفیت بالای کالا دارند گرچه ساخت چین باشد و این کشور هم توانایی این را دارد که الکتروموتور با قیمت بالاتر ولی کیفیت عالی تولید کند. ولی در کل قیمت الکتروموتورهای اروپایی به علت کیفیت مواد به کار برده شده در محصولات خود بالاتر است. و قیمت الکتروموتورهای داخلی معمولاً بالاتر از الکتروموتورهای چینی است. با توجه به این که کیفیت الکتروموتورهای ایرانی نیز مناسب است، می­تواند انتخاب مناسبی برای خرید باشد ولی با توجه به نوسان قیمتی که همواره در اقتصاد و صنعت ایران وجود دارد قیمت الکتروموتورهای داخلی نیز نوسان دارد. این امر باعث می­شود که خیلی از برندهای درجه یک چینی قیمتی مناسب­تر از برندهای داخلی داشته باشند. در کل قیمت الکتروموتورها تأثیر زیادی از برند و کیفیت ساخت می­پذیرد.

از موارد دیگری که در قیمت الکتروموتورها مؤثر است، نوع سه ­فاز یا تک­فاز بودن برق آن است. در یک توان برابر معمولاً تک­فازها به دلیل استفاده شدن از یک­ خازن یا دوخازن برای آن­ها، قیمت بالاتری نسبت به الکتروموتورهای سه­ فاز دارند.

عامل دیگری که تعیین کننده قیمت الکتروموتورهاست، توان مصرفی آن­هاست. طبیعتاً هر چه توان الکتروموتور بالاتر باشد، قیمت آن نیز بالاتر است.

پارامتر دیگری که در قیمت الکتروموتورها مؤثر است، جنس پوسته بدنه می­باشد. الکتروموتورهای چُدنی معمولاً از الکتروموتورهای آلومینیومی گران­ تر هستند. بعضی از الکتروموتورها بسته به نوع سفارش­ گذاری که می­شود ممکن است با سیم­ پیچ آلومینیومی استفاده شود و این باعث می­ شود که قیمت الکتروموتور ارزان­ تر از الکتروموتورهای با سیم­ پیچ مسی باشد.

عامل دیگری که در تعیین قیمت الکتروموتورها در توان برابر مؤثر است، نوع نصب الکتروموتور است. معمولاً الکتروموتورهای پایه­دار قیمت مناسب­ تری نسبت به الکتروموتورهای فلنچ ­دار دارند به دلیل این که فلنچ یک قسمت اضافه بر الکتروموتور پایه ­دار نصب می­ شود که باعث گران­تر شدن و سنگین­تر شدن محصول می­ شود.

مورد دیگر تعیین کننده قیمت الکتروموتورها این است که اگر ما الکتروموتور عمودنصب که روی پلاک الکتروموتور اصطلاحاً V1 خرده است بخواهیم چون دارای بلبرینگ­های کف­گرد هستند، قیمت بالاتری نسبت به حالت عادی الکتروموتورها دارند و الکتروموتورهای ضدانفجار که طبیعتاً به واسطه کیفیت پوسته بیشتر و همچنین سنگین تر بودن پوسته نسبت به الکتروموتور معمولی  و توانایی عدم انتقال هوا و اکسیژن با محیط بیرون باعث گران­تر شدن این مدل از الکتروموتورها می­شود.

در تقسیم­ بندی قیمت الکتروموتورهای تک­فاز، باید توجه داشت که الکتروموتورهای دوخازنه تک­فاز قیمت بالاتری نسبت به الکتروموتورهای تک­ خازنه دارند. همچنین الکتروموتورهای تک­فاز چُدنی که آمپر بالاتری نسبت به الکتروموتورهای هم ­قدرت خود دارند، قیمت بالاتری دارند. در واقع آمپر بالاتری که الکتروموتورهای تک­فاز چدنی منتقل می­کنند و تحمل می­کنند، می­توان از آن­ها برای کارهای خانگی سنگین هم استفاده کرد مثلاً برای بالابرهای داخل مغازه­ها و نوارنقاله­ های کارگاه­هایی که برق سه ­فاز ندارند. برای این موارد می­توان از الکتروموتور تک­فاز چدنی استفاده کرد.

پس اگر خلاصه ­وار بخواهیم بگوییم، الکتروموتورهایی ارزان­تر و دارای قیمت مناسب­تری هستند که ساخت چین و ایران باشد. معیارهای بعدی برای قیمت مناسب الکتروموتورها، استفاده از الکتروموتورهای AC به جای الکتروموتورهای DC است چون الکتروموتورهای AC قیمت مناسب­ تری نسبت به الکتروموتورهای DC دارند و در شرایط برابر باید بدانیم که الکتروموتورها فقط تابع برند نیستند و در شرایط برابر توان الکتروموتور تعیین کننده قیمت آن است پس باید جوری طراحی کنیم و جوری محاسبات خود را انجام دهیم که به­ترین حالت توان را در نظر بگیریم و الکی و بی دلیل  توان بالا برای الکتروموتور خود در نظر نگیریم چون قیمت نهایی آن بسیار بالاتر می­رود.

با توجه به تیراژ بالایی که الکتروموتورهای سه­ فاز دارند، قیمت الکتروموتورهای سه­ فاز به شدت پایین­تر از الکتروموتورهای تک­فاز است و باید ترجیح داد که از الکتروموتورهای سه­ فاز در توان­های پایین استفاده کرد. همچنین در رابطه با الکتروموتورهای اروپایی، الکتروموتورهای ایتالیایی، آلمانی و یا حتی الکتروموتور های ساخت کشور ترکیه کیفیت مناسبی دارند و به دلیل سازگاری زیست­ محیطی طول عمر بالایی دارند و در بعضی از کشورها به عنوان انتخاب اول در نظر گرفته می­شوند گرچه قیمت این نوع الکتروموتورها بالاست و به عنوان مثال برندهای زیمنس، ABB، MARELLI، MOTOVARIO، MOTIVE انواع برندهای مختلف اروپایی هستند که قیمتی بالاتر از قیمت­های نوع چینی و داخلی خود دارند.

پس به صورت خلاصه ­وار اگر بخواهیم عوامل مؤثر در قیمت الکتروموتور را بگوییم، سیم­ پیچ الکتروموتور که از اجزای اصلی آن است. جنس آن که به صورت مسی و آلومینیومی باشد تأثیرگذار است. جنس پوسته الکتروموتور در قیمت آن مؤثر است که آلومینیومی یا چُدنی باشد. توان الکتروموتور که هرچقدر بیشتر باشد قیمت الکتروموتور گران­تر است و سرعت الکتروموتور که در دورهای پایین با توجه به این که جثه موتور باید بیشتر شود تا گشتاور مورد نظر را بدهد، پس قیمت الکتروموتور گران­تر میشود. برندی که الکتروموتور در آن انتخاب می­شود هم در نوع قیمت­گذاری تأثیر دارد. مکانی که الکتروموتور در آن ساخته می­شود از جمله داخلی، اروپایی، چینی و ترکیه در قیمت تأثیرگذار است. تکنولوژی ساخت می­تواند تأثیرگذار باشد. جنس قطعات می­تواند تأثیرگذار باشد. هزینه ­های تولید کارخانه می­تواند تأثیرگذار باشد. نوع برق استفاده شده (تک­فاز یا سه­فاز) تأثیرگذار است. هرچه خطوط تولید اتومات­ تر باشد و از نیروی انسانی کمتر استفاده کرده باشد، پس قیمت نهایی محصول کمتر است و روی قیمت الکتروموتور تأثیرگذار است.

استعلام قیمت و خرید انواع الکتروموتور

الکتروموتورهای کوچک

الکتروموتورهای کوچک در صنایع مختلفی به کار می­روند مانند اسباب­ بازی سازی، انواع ربات­های مختلف، ساخت ماکت، نمونه­سازی­های سریع یا پروتوتایپینگ که در ادامه اشاره کوچکی به انواع الکتروموتورهای کوچک داریم. این مدل از الکتروموتورها مانند الکتروموتورهای بزرگ­تر می­تواند تک­ فاز یا سه ­فاز باشد که تک­فاز مزایا و معایب خود را دارد، سه­ فاز هم همین­طور.

در دستگاه­های کوچک مثلاً صنایع غذایی، لوازم خانگی و کارهای صنعتی سبک که نیاز به توان و گشتاور خیلی بالایی نیست، می­توان از الکتروموتورهای کوچک تک­فاز استفاده کرد. در مواردی که دور مورد نظر پایین باشد هم می­توان از الکتروموتورهای کوچک تک­فاز با گیربکس  استفاده کرد. مثلاً در هودها، فن­ها، مایکروویوها، وسایل آشپزی مثل جوجه­ گردان­ها می­توان از موتورهای کوچک تک­فاز استفاده کرد. مزیت استفاده از این مدل از الکتروموتورهای کوچک قیمت­ مناسب آن­ها، هزینه تعمیر و نگهداری پایین ­تری دارند، بازدهی مناسبی دارند، اتصال به منبع تغذیه به راحتی صورت می­گیرد، این موتورها قابل تنظیم هستند و در مقابل نوسان ولتاژ حساسیت بالایی ندارند ولی برخلاف الکتروموتورهای کوچک تک­فاز، الکتروموتورهای کوچک سه­ فاز مصرف بیشتری دارند. زمانی که می­خواهیم از برق سه ­فاز استفاده کنیم، گشتاور بالاتر و جریان پایین­تری داریم و می­توانیم بهترین عملکرد را از الکتروموتورهای سه ­فاز بگیریم مثلاً فن­ها، هواکش­ها چه صنعتی و چه خانگی انتخاب مناسبی برای الکتروموتورهای سه ­فاز کوچک هستند به شرط تأمین منبع تغذیه سه ­فاز. همان طور که می­دانیم، الکتروموتورهای سه­ فاز در شرایط برابر قیمت مناسب­تری نسبت به الکتروموتورهای تک­فاز دارند پس قیمت مناسب­تر الکتروموتورهای سه­ فاز کوچک از دیگر مزیت­های آن­ها نسبت به الکتروموتورهای کوچک تک­فاز است. همچنین قدرت بالاتری دارند و این هم از مزیت دیگری است که الکتروموتورهای کوچک سه­فاز نسبت به الکتروموتورهای کوچک تک­فاز دارند. این مدل از الکتروموتورهای کوچک سه­ فاز بازدهی بیشتری نسبت به هم­نوع تک­فاز خود دارند. گشتاور راه ­اندازی بیشتری تولید می­کنند. در میزان توان محدودیت خاصی ندارند. آمپر کمتری نسبت به الکتروموتورهای تک­فاز یا کوچک می­کشند. ارتعاش کمتری نسبت به الکتروموتورهای تک­فاز یا کوچک دارند.

الکتروموتور کوچک یا آرمیچر یا دینام کوچک یا موتورگیربکس کوچک، این­ها تماماً نام­هایی است که برای الکتروموتور کوچک استفاده می­شود. آرمیچر معمولاً به الکتروموتوری گفته می­شود که طول آن کمتر از 100 میلی­متر و قطر آن کمتر از 50 میلی­متر است و چون این الکتروموتور کوچک توانایی تولید گشتاور بالایی ندارد، معمولاً برای انتقال بار و جابجایی­ هایی که به وسیله این الکتروموتور کوچک انجام می­شود از یک گیربکس کوچک هم استفاده می­شود. هنگام تهیه الکتروموتور کوچک باید مواردی مثل توان، دور خروجی گشتاور، سایز، قطر شافت را در نظر گرفت تا خرید مناسبی انجام شود. هنگام خرید این مدل از الکتروموتور کوچک باید در نظر گرفت که کوچک بودن لزوماً باعث پایین­تر بودن قیمت الکتروموتور نیست و میزان تیراژ تولید است که قیمت نهایی را تعیین می­کند پس اگر دنبال الکتروموتور کوچک نامتعارفی هستید، باید قیمت بیشتری نسبت به الکتروموتور کوچک متعارف و پرمصرف بازار هزینه کنید. در مواردی که نیاز داریم دور الکتروموتور کوچک را کنترل کنیم و یا کاهش بدهیم  که گشتاور آن را بالا ببریم، لازم است از گیربکس­ های کوچک بر روی الکتروموتور کوچک استفاده کنیم که میزان این گشتاور به دور خروجی الکتروموتور کوچک بستگی دارد. هرچقدر میزان دور خروجی پایین­ تر باشد، میزان گشتاور تولیدی نیز بالاتر است. الکتروموتورهای کوچک درواقع به الکتروموتورهایی گفته می­شود که توانایی کار طولانی­ مدت در شرایط محیطی سخت­ تر مثلاً با گردوغبار و رطوبت را داشته باشند. پس باید IP یا ضریب نفوذ بالاتری داشته باشند که معمولاً هم دارند.

از تقسیم­ بندی­ های مختلف الکتروموتورهای کوچک یا الکتروموتور گیربکس­ های کوچک می­توان آن­ها را به AC یا DC تقسیم­ بندی کرد که AC موتورهایی با تغذیه متناوب هستند و معمولاً با ولتاژ 220 ولت کار می­کنند و در الکتروموتورهای کوچک DC به راحتی می­توان ولتاژ را تغییر داد و یا یک درایو DC ارزان­ قیمت به آن متصل کرد تا دور موتور DC را کنترل نمود. از انواع متعارف آرمیچر یا الکتروموتور کوچک یا دینام کوچک می­توان به 12 ولتی اشاره کرد که برای اسباب­ بازی­ سازی، نمونه­های اولیه کوچک و مینیاتوری کاربرد دارد و می­توان به آرمیچر یا الکتروموتور کوچک 24 ولتی اشاره کرد که در ربات­های صنعتی و تجهیزات ریسندگی کاربرد دارد. همچنین برای انتخاب یک موتورگیربکس کوچک مناسب برای ربات، باید میزان گشتاور مورد نیاز برای انجام حرکت ربات را تخمین زد تا متناسب با آن موتورگیربکس کوچک مناسب تهیه نمود.